Zamiana cyrylicy na alfabet łaciński w pracy tłumacza przysięgłego języka ukraińskiego
Alfabet stosowany w języku ukraińskim, podobnie jak w językach bułgarskim, serbsko-chorwackim czy rosyjskim, to cyrylica. W przypadku konieczności wykonania tłumaczeń poświadczonych z języka ukraińskiego na język polski lub angielski przez tłumacza przysięgłego j. ukraińskiego najczęściej należy zastosować właściwą transliterację, czyli zamianę znaków cyrylicy na litery alfabetu łacińskiego, z którego czerpie zarówno polszczyzna, jak i angielszczyzna. W paszportach ukraińskich na przestrzeni dwóch dekad (1990-2010 r.) nie istniał spójny system konwersji brzmienia ukraińskich imion i nazwisk w omawianym kontekście. Urzędnicy stosowali różne wzorce transliteracji czy transkrypcji cyrylicy na alfabet łaciński. Obecnie na terytorium Ukrainy transliteracja taka powinna być zgodna z Uchwałą Gabinetu Ministrów Ukrainy z dnia 27 stycznia 2010 r. nr 55 „O standaryzacji transliteracji alfabetu ukraińskiego na alfabet łaciński”. W Polsce natomiast powinna ona spełniać wymogi Polskiej Normy PN-ISO 9 obowiązującej od 1 lutego 2000 roku, a w przypadku wykonywania tłumaczeń przysięgłych ukraińsko-polskich – Ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego z 25 listopada 2004 r. z późniejszymi zmianami. Chodzi tutaj głównie o rozgraniczenie pomiędzy znakami „h” i „g”, gdzie w zapisie cyrylicy stoi „g”, a fonetycznie słychać „h”, jak np. w nazwie ukraińskiej waluty „grywna” [hrywna] czy w ukraińskim imieniu Євгеній (Yevhenii / Jewhenij / Jewgenij), którego polskim odpowiednikiem jest Eugeniusz, a angielskim Eugene [judżin].
Tłumaczenia przysięgłe imion z j. ukraińskiego na j. polski i angielski – transliteracja
Precyzyjna transliteracja w tłumaczeniu z ukraińskiego na polski lub angielski ma największe znaczenie tam, gdzie w dokumencie figurują imiona oraz nazwiska osób. Co jednak ważne – w tłumaczeniu przysięgłym dokumentu wydanego przez ukraińskie władze na język polski nie można zastosować adekwatnych dla polskiej lokalizacji form imion, np. „Eugeniusz” w miejsce imienia „Євгеній”, lecz właściwą transliterację. Przykładowo tam, gdzie cyrylicą imię zostało zapisane jako АнастасІЯ, w tłumaczeniu na polski odpowiednikiem będzie „Anastasiia”, nie zaś spolszczone „Anastazja”. W poprawnym tłumaczeniu z ukraińskiego na angielski tłumacz przysięgły nie weźmie też pod uwagę angielskiego odpowiednika imienia „Anastasia”, lecz zastosuje zasady transliteracji.
Tłumaczenia przysięgłe imion i nazwisk z ukraińskiego na polski – dokumenty podróży
W ramach wykonywania tłumaczeń przysięgłych z języka ukraińskiego na język angielski lub polski, jeśli są dostępne piśmienne materiały referencyjne, zamiast stosować transliterację, przy wyborze właściwej pisowni ukraińskich imion i nazwisk należy odwołać się do wcześniej wydanych dokumentów klienta bądź członków jego rodziny. Stara transliteracja imion i nazwisk opierała się bowiem na innych zasadach pisowni i gdyby zastosować aktualne wytyczne, powstałby wyraźny dysonans i niespójność brzmienia imion i nazwisk pomiędzy dokumentami wydanymi na tę samą osobę. Prawo wyższości nad obecnie obowiązującymi zasadami transliteracji ma zbieżność zapisu z wcześniej wydanymi dokumentami. Logika podpowiada bowiem, iż dana osoba powinna się w dalszym ciągu tak samo nazywać w międzynarodowym obiegu dokumentów. Wówczas zachowamy spójność pisowni tych słów i zgodność z wcześniej wydanymi aktami bądź innymi dokumentami podróży czy ich kopiami. Wśród referencyjnych dokumentów podróży mogą znaleźć się np.: karta pobytu tymczasowego, paszport międzynarodowy czy polski dowód osobisty imigranta z Ukrainy. Na podstawie tego typu dokumentów wystawionych na matkę i ojca można będzie np. dokonać właściwego tłumaczenia przysięgłego aktu urodzenia dziecka z j. ukraińskiego na j. polski bądź uwierzytelnionego tłumaczenia zgody rodziców na wyjazd zagraniczny dziecka z babcią bądź innym opiekunem prawnym.