Tłumaczenie abstraktu na angielski – wskazówki dla tłumaczy i autorów

Jaka jest rola abstraktu w języku angielskim?

Abstrakt (ang. abstract) stanowi zarys treści, inaczej streszczenie publikacji naukowej, najczęściej artykułu naukowego. W abstrakcie w możliwie jak najbardziej skondensowanej postaci autor wysuwa tezę badawczą, skupiając się przede wszystkim na przedstawieniu wniosków, popartych zwięzłą dyskusją wyników. Ta krótka forma pisemna, niczym zwiastun filmowy („zajawka”, ang. trailer), ma za zadanie zachęcić czytelnika do zapoznania się z całą treścią artykułu naukowego (po angielsku full article). To swoisty przedsmak artykułu przeglądowego bądź pracy eksperymentalnej, à la przystawka do dania głównego. Abstrakt w języku angielskim stanowi swego rodzaju międzynarodową wizytówkę zarówno grupy badawczej, składającej się z autora i współautorów, jak i czasopisma, w którym opublikowana jest praca, do której odnosi się omawiany abstrakt. Z tego względu tłumaczenie abstraktu niesie w sobie niesłychanie istotny aspekt współzależnej promocji i marketingu. Ważne jest zatem, by angielska wersja spełniała kryteria formalne oraz przykuwała uwagę interesującą tematyką, zacną formą i nienagannym stylem. Profesjonalny tłumacz tekstów naukowych, bądź sam autor, powinni wobec tego zadbać o najdrobniejsze szczegóły struktury i piękno języka abstraktu. Dzięki temu wygranych będzie wówczas co najmniej dwóch. Z jednej strony redaktorowi naczelnemu i właścicielowi czasopisma zależy na tym, aby Twój artykuł świetnie się sprzedawał, dzięki czemu Twoja współpraca z nimi będzie dobrym biznesem. Ponadto, jeśli Twój artykuł nie tylko będzie czytany, ale też otrzyma wiele cytacji w pracach innych badaczy, to automatycznie przełoży się to na wzrost współczynnika wpływu, inaczej wskaźnika odziaływania (ang. impact factor – IF) dla wydawnictwa. IF pomaga wyciągnąć wnioski na temat uznania kręgów naukowych dla danego czasopisma, przede wszystkim w relacji do innych czasopism z tej samej branży; przy czym np. czasopisma z dziedziny genetyki molekularnej czy telemedycyny będą miały dużo wyższy średni IF niż te, które wydają artykuły naukowe dotyczące ekologii ekosystemów czy geriatrii. Zależność ta wynika z faktu, iż IF jest też swego rodzaju miarą innowacyjności omawianych tam zagadnień. Z drugiej zaś strony sami autorzy odniosą istotną korzyść polegającą na tym, że ich artykuł będzie czytany w całości i otworzy drzwi do szerszej dysputy naukowej na opisywany w pracy temat. Komplementarne działanie tych dwóch zmiennych, tj. wysoka poczytność oraz duża liczba cytowań, zapewne podniosą prestiż zarówno autorów, jak i czasopisma naukowego (po angielsku scientific journal).

Jak wykonać tłumaczenie abstraktu, aby zmieścić się w limicie słów?

Napisanie znakomitego abstraktu od zera bądź wykonanie profesjonalnego polsko-angielskiego tłumaczenia abstraktu graniczy ze sztuką. Tymczasem  wykonanie wspaniałego tłumaczenia abstraktu, dodatkowo spełniającego warunek dopuszczalnej liczby słów, cóż – samo w sobie stanowi naukę. Wytyczne dla autorów (ang. Guide to authors) każdego anglojęzycznego czasopisma naukowego definiują przyjętą w nim górną granicę liczby wyrazów abstraktu. Przeważnie limit słów abstraktu mieści się w przedziale od 150 do 300. Jakkolwiek w przypadku abstraktu artykułu naukowego najczęściej można spotkać się z ograniczeniem do 250 słów. Ponieważ w dobrym i kompaktowym tłumaczeniu tekstu naukowego na język angielski statystyki ilości uderzeń w klawiaturę istotnie różnią się od tekstu źródłowego w języku polskim, fakt ten może stanowić nie lada wyzwanie dla zawodowego tłumacza, względnie autora manuskryptu, który samodzielnie stworzy wersję angielską na bazie pierwotnej wersji polskiej.

Zawiłości językowe tłumaczeń z polskiego na angielski

Otóż w fachowym, naturalnie brzmiącym dla native speakerów tłumaczeniu tekstu naukowego na język angielski przeważnie otrzymuje się około 10% mniej znaków ze spacjami niż w polskim pierwowzorze. Natomiast jednocześnie wersja angielska najczęściej posiada nawet o 15-20% więcej wyrazów niż wersja polska. Ta rozbieżność dotycząca liczby słów wynika z odmiennej natury obydwu języków. Język angielski posiada w swym zasobie wiele słów krótkich, które licznie reprezentowane są w tekstach naukowych, takich jak rodzajniki nieokreślone (ang. indefinite articles: a, an) i rodzajnik określony (ang. definite article, the), których nie ma w języku polskim. Ponadto w j. angielskim występują też licznie tzw. czasowniki frazowe, składające się z bezokolicznika oraz przyimka (ang. phrasal verbs), których nie ma w języku polskim i które generują dodatkowe słowa w tekście tłumaczenia polsko-angielskiego, np.:

• carry out – wykonać, przeprowadzić,
• fill in – wypełnić (formularz),
• sum up – podsumować,
• fall down – spaść,
• put on – przybrać (na wadze – ang. put on weight),
• fade away – więdnąć, blaknąć, słabnąć,
• take over – przejąć,
• put aside – odłożyć,
• get apart – oddzielić.

Toteż zanim tłumacz naukowy rozpocznie proces przekładu abstraktu, powinien mieć na względzie problem potencjalnego wygenerowania się nadmiarowych słów. Wobec tego tłumacz powinien kondensować tekst, dokonując różnych zabiegów językowych. Jednym z nich będzie przykładowo unikanie używania czasowników frazowych, np. zamiast napisać „We carried out an experiment.” lepiej będzie użyć formy „We conducted an experiment.„, dzięki czemu otrzymamy o 1 słowo mniej, oszczędzając przysługujący limit na zamieszczenie w abstrakcie najważniejszych informacji przedstawionych w pełnej wersji artykułu. Wobec tego abstrakt powinien być napisany w sposób nie tylko atrakcyjny dla dla czytelnika, lecz również spójny i zwięzły.

Dlaczego czasopisma naukowe nakładają limity słów na abstrakt?

Najlepszym sposobem na to, by sprzedać wyniki Twoich badań jest przykucie uwagi czytelnika do zapadającego w pamięć tytułu pracy oraz wspaniałej treści i kompozycji samego abstraktu. Czasopismom zależy na tym, by Twój abstrakt obejmował maksymalnie połowę strony tytułowej w taki sposób, by czytelnicy nie musieli przewijać strony (scrollować myszą) w celu przeczytania go w całości. W przypadku abstraktu zatem – czym mniej tekstu, tym lepiej. Cały trik związany z napisaniem lub przetłumaczeniem abstraktu na angielski polega na tym, by na tyle go skrócić, żeby zmieścił się w dozwolonym limicie słów. Aby przy tym nie zwariować, można tego dokonać, wyławiając z morza informacji i wylewając na papier jedynie najistotniejsze treści z całych zastępów ochoczo falujących w głowie taśmociągów danych (ang. brainbusters). Tudzież – w przypadku tłumaczenia abstraktu – upraszczając strukturę matrycy w j. polskim bez wycinania istotnych z badawczego punktu widzenia faktów. Jak tego dokonać? Należy unikać zbędnych słów. Prawda, że proste? Poniżej znajdą Państwo konkretne panaceum na tę bolączkę.

Usuwanie zbędnych słów w tłumaczeniu, korekcie, redakcji bądź parafrazowaniu abstraktu

Kolejnym przykładem oszczędności miejsca w abstrakcie jest usuwanie z niego słów mało istotnych, znaczących nie mniej nie więcej niż tylko poddawanie czegoś nader ostrożnie w pewną dozę wątpliwości, poprzez użycie zwrotu w stylu „wydaje się”, tj. unikania słów „seem” oraz „appear” (tzw. hedge words).

Proszę zauważyć, iż drugi przykład z każdej pary (lepiej) niesie w sobie prostszy, a jednocześnie potężniejszy i bardziej bezpośredni wydźwięk, z pominięciem dodatkowych, zbędnych słów.

Usuwanie z tekstu zbędnych przysłówków stanowi kolejną metodę redukcji liczby słów w abstrakcie artykułu naukowego, np.:

Z samej definicji zabiegi chirurgiczne, takie jak nacinanie czy opracowywanie tkanek (ang. dissection), powinny być powolne i ostrożne. Usunięcie niepotrzebnych przysłówków zachowuje zakres informacyjny zdania, jednocześnie pozbywając go aż 3 nadmiarowych słów.

W abstrakcie warto też omijać wstawianie niepotrzebnych słów, nie niosących żadnej nowej wartości merytorycznej. Mowa tutaj o tzw. słowach przejściowych (ang. transition words). Słowa te natomiast powinny znaleźć się już w samym artykule, pomagając czytelnikowi w zrozumieniu toku myśli autora oraz związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy kolejnymi zdaniami, nadającymi płynność wypowiedzi. Do tych słów należą wyrazy otwierające zdania, takie jak np.:

• Moreover, <-> Ponadto, Co więcej;
• Furthermore, <-> Ponadto;
• Additionally, <-> Ponadto;
• In addition, <-> Ponadto, Dodatkowo;
• Hence, <-> Stąd;
• Therefore, <-> Toteż;
• Given that, <-> Z tego względu;
• Nevertheless, <-> Niemniej jednak;
• However, <-> Jakkolwiek;
• Yet, <-> Jednak.

Czym jest parafrazowanie tekstu i jak może się przydać w przypadku redakcji abstraktu publikacji naukowej?

Jeśli pracownik biura tłumaczeń specjalistycznych, niezależny tłumacz lub redaktor otrzyma od autorów artykułu zlecenie przeredagowania treści, czyli zadanie parafrazowania tekstu w języku angielskim, tym samym może użyć ww. technik pisarskich i trików, by osiągnąć tak założony cel. Z jednej strony sparafrazowanie tekstu może posłużyć uniknięciu popełnienia plagiatu bądź – częściej – autoplagiatu fragmentów pracy naukowej. Z drugiej strony może przyczynić się też do redukcji liczby słów w tekście pracy naukowej poprzez umiejętny dobór leksyki czy związków frazeologicznych oraz użycie oszczędnych w słowa struktur gramatycznych i selekcję najważniejszych danych (odrzucenie plewów od ziaren).     

Otoczenie tekstowe abstraktu: tytuł artykułu, lista autorów, słowa kluczowe

W czasopismach naukowych, w których publikuje się prace w języku polskim, standardowo abstrakt występuje równolegle w języku angielskim na początku artykułu. Abstrakt przeważnie umieszczany jest tuż pod tytułem oraz listą autorów publikacji naukowej. Jego charakterystyczną cechą jest też fakt, że upakowany jest tzw. słowami kluczowymi (ang. key words), które wymienione są bezpośrednio pod nim. Słowa kluczowe stanowią kilka przeważnie kilkuwyrazowych terminów bądź pojęć naukowych umożliwiających wyszukanie artykułu w naukowych bazach danych, toteż istotne jest, by były reprezentatywnymi hasłami przewodnimi całej publikacji naukowej. Naukowcy posiadają swobodny dostęp do czytania i kopiowania abstraktów. Jeśli któreś streszczenie przykuje ich szczególną uwagę, mogą zakupić online pełną wersję pracy naukowej, czyli całego artykułu, na kanwie którego powstał abstrakt.

Tłumaczenie abstraktu bądź proofreading streszczenia pracy naukowej

Zapraszamy Państwa do składania zapytań o tłumaczenia abstraktów na język angielski bądź o parafrazowanie Waszych tekstów naukowych, które nie przeszły próby wykrywania autoplagiatu. Alternatywnie przyjmujemy także zamówienia na sam proofreading, czyli korektę językową streszczenia pracy przez native speakera. Gros z Państwa naukowców woli samodzielnie skomponować abstrakt w języku angielskim, gdyż doskonale znany jest Wam temat oraz terminologia branżowa w Waszej, bądź co bądź, zwykle wąskiej niszy zainteresowań badawczych, w której jesteście Państwo bezapelacyjnymi ekspertami. Jedynie – chcąc się upewnić co do poprawności językowej treści abstraktu – niektórzy badacze zlecają nam samą korektę tekstu angielskiego przez native speakera. Nasza oferta skierowana jest zarówno do niezależnych badaczy, publikujących pracowników akademickich, jak również do fachowych wydawnictw branżowych, szczególnie skoncentrowanych na tematyce medycznej bądź przyrodniczej, choć nie tylko. Przyjmujemy zamówienia na tłumaczenia, parafrazowanie tekstu i korekty językowe zarówno abstraktów prac przeglądowych (ang. review articles), jak i streszczeń opracowań naukowych w oparciu o wyniki badań własnych (ang. experimental papers). W ślad za nimi, jeśli wydawnictwo zaakceptuje Państwa abstrakty w języku angielskim, równie chętnie przetłumaczymy z języka polskiego na język angielski bądź sprawdzimy poprawność językową całych anglojęzycznych manuskryptów artykułów, których zapowiedzią były ww. przyjęte przez dane czasopismo naukowe abstrakty.