Firma Best Text posiada bogate doświadczenie w zakresie tłumaczeń treści wystaw. Są to zarówno wystawy artystyczne, związane z historią kultury i sztuki, jak i wystawy poświęcone najnowszym osiągnięciom naukowym.
Na jakie języki europejskie wykonywane są tłumaczenia wystawy dzieł sztuki
Profesjonalne wielojęzyczne tłumaczenie wystawy artystycznej dla muzeum, galerii sztuki, domu kultury bądź innej instytucji angażuje tłumaczy (interpretatorów) i korektorów (proofreaderów), którzy przedstawiają zainteresowania w tym aspekcie. Niejednokrotnie posiadają oni też wyższe wykształcenie kierunkowe, np. są absolwentami Akademii Sztuk Pięknych bądź ukończyli studia w zakresie historii sztuki. W naszych polskich realiach przeważnie będzie to tłumaczenie na podstawowe języki europejskie, takie jak: angielski, rosyjski, niemiecki, francuski i ukraiński. Można by pokusić się o twierdzenie, że o ile jeszcze dekadę temu tuż za angielskim i niemieckim plasował się język rosyjski, o tyle obecnie język ukraiński w Polsce pod względem popularności użytkowania i częstości wykonywanych tłumaczeń zajmuje zaszczytne drugie miejsce. Także coraz modniejszy i popularniejszy wśród Polaków staje się język hiszpański, ponieważ rośnie zainteresowanie kulturą i sztuką krajów Ameryki Południowej, np. osnutą licznymi tajemnicami kulturą Majów, Inków i Azteków.
Wielojęzyczne tłumaczenie wystawy dla rozmaitych instytucji kultury i sztuki
Tłumaczenie tekstów źródłowych w języku polskim na różne języki obce w celu zorganizowania wystawy międzynarodowej wymaga koordynacji prac wielu specjalistów z różnych zakątków świata.
To właśnie na biurze tłumaczeń spoczywa odpowiedzialność organizacji tych prac. Profesjonalne tłumaczenia multilingwistyczne na wystawę, oprócz samego procesu przekładu, implikują korektę językową i redakcję przełożonych tekstów przez natywnych użytkowników języków obcych, tj. wykształconych w materii native speakerów. Korekta taka zwana jest z języka angielskiego proofreadingiem. Opcjonalnie treść wystawy już na pierwszym etapie prac może zostać przetłumaczona przez dwujęzycznych tłumaczy władających dwoma językami jako językami ojczystymi. Wówczas na drugim etapie wykonywana jest jedynie kosmetyczna korekta i ewentualna redakcja specjalistyczna translacji.
Tłumaczenie wystawy dla muzeum i innych instytucji
Ośrodkami, które bywają zainteresowane tłumaczeniami swoich wystaw na różne języki obce są najczęściej duże muzea państwowe, np. Muzeum Narodowe w Krakowie, które posiada kilkanaście swoich oddziałów i odrębnych wystaw, np. w Sukiennicach na krakowskim rynku, w Gmachu Głównym przy Alejach Mickiewicza, w Domu Mehoffera na ul. Krupniczej czy u rodziny Czapskich przy ul. Piłsudskiego. W ostatnim obiekcie muzealnym mieści się Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej z licznymi eksponatami złotych, srebrnych i miedzianych monet pamiętających czasy Bizancjum (potem Konstantynopol, obecnie Stambuł w Turcji), Cesarstwa Rzymskiego czy Starożytnej Grecji i Aten. Ciekawą opcją dla miłośników sztuki jest możliwość zakupu karnetu ważnego pół roku od daty nabycia i uprawniającego do wstępu aż do 7 różnych obiektów muzealnych Muzeum Narodowego w Krakowie.
Oprócz muzeów tłumaczenia wystaw artystycznych i innych wykonywane są dla:
- domów kultury,
- galerii sztuki dawnej i współczesnej,
- centrów nauki,
- producentów samochodów (wystawa prototypów futurystycznych aut),
- skansenów,
- zamków,
- pałaców,
- parków narodowych,
- parków etnograficznych,
- parków maszyn,
- parków naukowo-technologicznych,
- zabytkowych zakładów produkcyjnych udostępnionych dla zwiedzających etc.
Tłumaczenia tekstów naukowych, technicznych i artystycznych dla centrów nauki
Biuro tłumaczeń Best Text posiada doświadczenie w organizacji tłumaczeń wystaw artystycznych i naukowych dla polskich ośrodków nauki, np. Polskiej Akademii Nauk, Centrum Nauki Kopernik w Warszawie czy Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi. Łódzki obiekt industrialny sprzed ponad 100 lat, tj. zrewitalizowana, zabytkowa elektrociepłownia nr 1, w dzisiejszych czasach oferuje zwiedzającym wystawy poświęcone głównie nauce, technologii, włókiennictwu, sztuce i kulturze filmowej oraz artystycznej, np. komiksowi i grom. Co ciekawe, na październik 2024 r. planowany jest wernisaż wystawy fotograficznej związanej z historią Łodzi, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii przedstawiających etapy przebudowy i modernizacji EC1, będącego obecnie domem dla ekspozycji muzealnych prezentowanych szerokiej rzeszy międzynarodowej publiczności.
Jakie elementy wystaw muzealnych wymagają tłumaczenia?
Oczywiście to od kustoszy muzeów, zamków, pałaców oraz dyrektorów centrów nauki zależy zakres tłumaczeń wystaw. Najczęściej będą to zatem:
- tłumaczenia napisów na tabliczkach eksponatów muzealnych,
- tłumaczenia prezentacji multimedialnych,
- tłumaczenia napisów do archiwalnych filmów (w języku angielskim tzw. subtitles) wzbogacających wystawę o ruchome obrazy i efekty audio,
- tłumaczenia plansz demonstracyjnych,
- tłumaczenie tytułów dzieł sztuki, np. tytułów obrazów wystawy malarstwa bądź tytułów zdjęć wystawy fotograficznej w ramach konkursu fotograficznego,
- tłumaczenie materiałów marketingowych,
- tłumaczenie ustne oprawy wernisażu, w którym zaplanowano udział zagranicznych gości,
- tłumaczenie audiowizualne wypowiedzi wirtualnego przewodnika, czyli nagrań na różne języki obce do zestawu słuchawkowego dla zwiedzających (po angielsku tzw. audioguide); ostatecznie usługa taka sprowadza się do podstawienia polskiej ścieżki dźwiękowej przez głosy lektorów, native speakerów z poszczególnych państw.
Tłumaczenia same w sobie są sztuką
Estetyka w sztuce jest niesłychanie ważna. Rysująca się harmonia barw i kształtów mogą napawać obserwatora przyjemnymi doznaniami na głębszych poziomach świadomości. Jednak trzeba pamiętać o tym, że zarówno ocena sztuki, jak i tłumaczeń w warstwie artystycznej mogą być co najwyżej względne, gdyż cechują się subiektywną percepcją jednostki. Najpiękniejszych chwil w życiu nie da się zaplanować; one przychodzą same. Momenty te jawią się niczym proces kreacji utworu przez artystę (pisarza, malarza, rzeźbiarza, kompozytora), w którym ostateczny kształt postępu tworzenia wyłania się stopniowo, nierzadko również bezkierunkowo, tj. w sposób nie do końca zaplanowany i oczywisty. Energia umysłu i rąk ulega konwersji w materię. Koniec wieńczy dzieło – materia zapamiętuje tę energię i wysyła jej emanację. Swoistą dyssypację.