Tłumaczenie autoreferatu habilitacyjnego i profesorskiego na angielski – praktyczne wskazówki

Home / Języki tłumaczeń angielski / Tłumaczenie autoreferatu habilitacyjnego i profesorskiego na angielski – praktyczne wskazówki

Pracownicy naukowi pragnący uzyskać tytuł doktora habilitowanego (habilitanci) lub profesora belwederskiego zobowiązani są dostarczyć podpisany przez siebie obszerny dokument w języku polskim wraz z jego tłumaczeniem na język angielski, będący potwierdzeniem i podsumowaniem ich dotychczasowych osiągnięć naukowych. W tym celu nierzadko zdarza im się zlecać nam tłumaczenia naukowe autoreferatów (referatów własnego autorstwa). Wśród tekstów dominują tłumaczenia medyczne, zlecane nam przez doktorów i doktorów habilitowanych nauk medycznych, niemniej jednak posiadamy doświadczenie w zakresie szerokiego spektrum dziedzin nauki i sztuki. W związku z tym, że sami wiemy, ile czasu potrzeba, by rzetelnie przygotować dobry tekst, zawsze staramy się pomóc naszym klientom w dotrzymaniu ważnych terminów. Jako że dość często terminy te są napięte, taka sprawa jest nie cierpiąca zwłoki. Wówczas działamy wręcz „od ręki”, wykonując usługę pilnego lub ekspresowego tłumaczenia nawet podczas weekendu lub świąt. W żargonie lekarskim takie naglące zlecenie to tłumaczenie na cito.

nauki ścisłe - komórki rakowe

 

Typowy autoreferat z zakresu nauk ścisłych (medycyna, chemia – przykład autoreferatu, farmacja, biologia molekularna, entomologia, fizyka kwantowa, matematyka itd.) składa się z kilku części, zwykle obejmujących następujące informacje: imię i nazwisko aplikanta, posiadane dyplomy i stopnie naukowe, historia zatrudnienia w instytucjach naukowo-dydaktycznych – afiliacje (np. uniwersytety, politechniki, Polska Akademia Nauk), wskazanie osiągnięcia naukowego (zwykle jest to monografia, czyli obszerna praca na wybrany, wąski temat), omówienie wyników i metodyki badań własnych w zakresie głównego osiągnięcia naukowego oraz innych osiągnięć naukowych, omówienie celu naukowego pracy oraz możliwych zastosowań praktycznych osiągnięcia, szczegółowe zestawienie dorobku naukowego wraz z podaniem rangi poszczególnych pozycji literatury – wartości współczynnika wpływu IF, punktów MNiSW (publikacje: artykuły naukowe i popularnonaukowe, monografie, książki, skrypty akademickie, cytacje przez innych autorów w czasopismach o wysokiej wadze – Web of Science), nagrody i wyróżnienia za działalność naukową, wygłoszone referaty na sympozjach naukowych, udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych, praca dydaktyczna ze studentami, doktorantami bądź – na kierunkach medycznych – rezydentami, tj. lekarzami w trakcie specjalizacji (liczba wychowanków i prac promotorskich – licencjackich, magisterskich, doktorskich), członkostwo w krajowych organizacjach i towarzystwach naukowych, udział w zespołach eksperckich i konkursowych, specjalistyczne kursy dokształcające, staże zagraniczne itp.

nauki humanistyczne - muzyka

Z kolei autoreferat z dziedziny nauk humanistycznych (muzyka, filozofia, filmoznawstwo, sztuki plastyczne etc.) zwykle nie jest ściśle strukturyzowany, przybierając formę dość dowolną, mniej schematyczną, a bardziej artystyczną.

Profesjonalne przetłumaczenie autoreferatu wymaga od tłumacza znajomości specjalistycznej terminologii branżowej. Trudność może sprawić przekład polskich stopni naukowych oraz szczebli organizacyjnych jednostek naukowo-badawczych, gdyż tutaj leksyka słownikowa jest niespójna. W przypadku nazw własnych, np. nazw uczelni wyższych oraz innych instytucji naukowo-badawczych należy zajrzeć na oficjalną stronę www i użyć oficjalnej nazwy z angielskiej wersji witryny www, nawet jeśli uważamy, że inne brzmienie byłoby lepsze i bardziej precyzyjne. Spójnie należy pisać nazwy szkół lub instytucji i ich podjednostek organizacyjnych z wielkich liter. W poniższej tabeli przedstawię moją propozycję tłumaczenia kłopotliwych popularnych terminów występujących w autoreferacie. Zwięźle przedyskutuję również typowe błędy w tłumaczeniu. Warto konsultować tłumaczenia bardzo specjalistycznych słów-kluczy z klientami, jeśli mamy wątpliwości, gdyż naukowcy są świetnie oczytani w anglojęzycznej literaturze branżowej w zakresie wąskiej działki swych zainteresowań badawczych. Po kliknięciu w link można znaleźć przykłady kompletnych autoreferatów w wersji polskiej oraz ich tłumaczeń na angielski, przedłożonych przez naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

termin polskitłumaczenie na angielski uwagi
AutoreferatSummary of professional accomplishmentsdosłowne tłumaczenie: „Podsumowanie osiągnięć zawodowych”
politechnikatechnical university
wydział faculty, schooljednostka uczelni wyższej nadrzędna w stosunku do instytutu, słowa „wydział” w kontekście uczelni nie tłumaczy się jako department
instytut institutejednostka uczelni wyższej nadrzędna w stosunku
do katedry (zakładu)
katedra chairJednostka organizacyjna uczelni o wąskiej dyscyplinie badań, zatrudniająca zespół pracowników naukowo-dydaktycznych, zazwyczaj pracujących pod kierunkiem jednego profesora. Odpowiada zakładowi lub zrzesza klika zakładów.
zakład departmentw polskich uczelniach często nazwa wymienna dla katedry, tożsama
pracownia laboratorynajniższa jednostka administracyjna uczelni wyższej
adiunktassistant professor
asystentassistant lecturerfunkcja na uczelni
doktor habilitowany
(dr hab.)
postoctoral fellow
habilitacjapostoctoral degree, postdoctoral academic titlew sensie stopnia naukowego
doktor nauk medycznych
(dr n. med.)
M.D., Ph.D.Medical Doctor, Philosophy Doctor
tytuł pracy badawczejresearch thesis title
promotorthesis supervisor funkcja na uczelni
praca doktorska; doktoratPh.D. thesis, doctoral thesis;
doctorate, doctor’s degree, Ph.D. degree
też w kontekście uzyskanego tytułu naukowego
praca magisterskaM.Sc. thesis, M.A. thesis, masters’ thesis M.Sc. – Master of Science,
M.A. – Master of Arts
praca licencjackaB.Sc. dissertation, B.A. dissertation, bachelor’s dissertation3 opcje, w tym Bachelor of Science (B.Sc.) – licencjat z nauk ścisłych, Bachelor of Arts (B.A.) – licencjat z nauk humanistycznych
od marca 2015 do nadal (do tej pory)Since March 2015
to date
Poprawne opcje zamiast
to date, choć mniej rekomendowane: so far, thus far
Błędem jest stosowanie konstrukcji: until now, till present
otrzymać katedrę profesorskąto be appointed to professorship
aktualny, obecny, bieżącyup-to-date, present, current synonimy
rzeczywistyactualSłowo dość często błędnie tłumaczone z angielskiego na polski jako „aktualny”.
Warszawski Uniwersytet MedycznyMedical University of WarsawWarsaw Medical University to, choć językowo poprawne, jednak błędne tłumaczenie z uwagi na konieczność cytowania nazwy z oficjalnej strony www uczelni.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuNicolaus Copernicus University in Toruńnazwa wlasna; spójniki, przyimki i zaimki pisze się z małych liter w obrębie nazw własnych i tytułów prac
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w BydgoszczyUTP University of Science and Technologynazwa własna, tłumaczenie zaczerpnięte z oficjalnej strony www uczelni

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *